Op Vrouwendag 2021 introduceerde het Zwols Vrouwenplatform met dit mooie filmpje een jaarlijkse Maria Milatz lezing. Maar wat is dat precies?
De lezing is vernoemd naar de Zwolse feministe en powervrouw Maria Milatz (1872-1935). Milatz vocht (met succes) voor het vrouwenkiesrecht in kerk en politiek. Ze was fysiotherapeute en introduceerde gymnastiek voor meisjes in Zwolse scholen.
Maria Milatz groeit op in Kampen maar verhuist op 22-jarige leeftijd naar Zwolle. Ze begint hier een praktijk in heilgymnastiek (fysiotherapie) en massage. Kromgegroeide meisjes wonen soms jaren bij haar in voor behandelingen, die als ‘de beste van ons land’ worden omschreven.
Nadat ze een afdeling voor ‘volkse’ meisjes bij de gymnastiekvereniging opricht, geeft ze hier gratis les. Later geeft ze gymnastiekles aan grote aantallen meisjes op middelbare scholen.
Vergadering van de VVVK afdeling_Zwolle (Vereenigde fotobureaux)
Als in 1897 een Zwolse afdeling van de Vereniging van Vrouwenkiesrecht wordt opgericht, is Milatz meteen van de partij. Een jaar later wordt ze president en nodigt Aletta Jacobs uit om te komen spreken. In 1909 stapt ze over naar de mildere Nederlandse Bond voor Vrouwenkiesrecht.
Slappe spieren, samengedrukte ribben
In 1899 is Milatz betrokken bij de oprichting van de Vereniging tot Verbetering van Vrouwenkleding. Om ‘slappe spieren, samengedrukte ribben en opeengeperste longen’ te voorkomen pleit de vereniging voor loszittende kleding. Drie jaar later vindt in de Harmonie in Zwolle een expositie van ‘reformkleding’ plaats, waar ook ontwerpen van Milatz worden getoond.
Milatz is lid van de Doopsgezinde kerk, waar ze vanaf 1908 pleit voor meer inspraak en stemrecht voor vrouwen. De kerkenraad is sterk verdeeld over de kwestie; Milatz wordt in de notulen ‘haastig gebakerd’ genoemd. Op 21 maart 1909 gaat de kerkenraad overstag. Milatz stelt zich in 1919 verkiesbaar als kerkenraadslid maar behaalt te weinig stemmen. Is dit de reden waarom ze zich zes jaar later als katholiek laat dopen?
In 1926 krijgt Milatz eervol ontslag als gymnastiekdocent wegens gezondheidsklachten. Ze verhuist naar het Onze Lieve Vrouwen-pension. Ze overlijdt op 62-jarige leeftijd in 1935.
In Zwolle Zuid is een straat naar haar vernoemd.
De lezing wordt jaarlijks op 8 maart door een Zwolse vrouw uitgesproken. In 2021 was dat Rabia Madarun, in 2022 Lucia de Vries.